„NIE dla czadu”
Każdego roku z powodu zatrucia tlenkiem węgla,
zwanego czadem, ginie w Polsce kilkadziesiąt osób. Często nie ma to związku z
powstaniem pożaru, a wynika z niewłaściwej eksploatacji budynku i znajdujących
się w nich urządzeń i instalacji grzewczych.
Tylko od 15 września do 21 listopada 2012 r. czad zabił 12 osób, a 291 osób
zostało poszkodowanych. Państwowa Straż Pożarna odnotowała ponad 600 zdarzeń
związanych z tlenkiem węgla, między innymi interwencji w mieszkaniach, w których
ulatniał się czad.
Obecnie trwa wspólna akcja informacyjna Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i straży
pożarnej „NIE dla czadu” dotycząca zagrożeń, jakie niesie za sobą nieprawidłowe
używanie piecyków gazowych i urządzeń grzewczych. Potrwa ona do końca sezonu
grzewczego, czyli do marca 2013 r.
W przypadku wysokiego stężenia tlenku węgla w powietrzu zgon może nastąpić już
po kilku minutach. Przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa –
niezaklejenie kratek wentylacyjnych czy instalacja czujnika tlenku węgla pozwoli
na to, aby nasze domy i mieszkania stały się bezpieczniejsze.
Ze statystyk straży pożarnej wynika, że każdy sezon grzewczy w Polsce to około
100 ofiar tlenku węgla. Podczas dwóch poprzednich sezonów grzewczych (listopad –
marzec) tlenek węgla zabił w sumie 217 osób, a prawie 4.000 osób zostało
poszkodowanych.
Od początku września oleccy strażacy interweniowali kilkukrotnie do zdarzeń, w
których istniało prawdopodobieństwo przekroczenia stężenia tlenkiem węgla
powyżej wartości alarmowej. Dysponujemy miernikiem wielogazowym za pomocą,
którego jesteśmy w stanie ustalić stężenie tlenku węgla w pomieszczeniu i
stwierdzić czy istnieje zagrożenie zatruciem – mówi Tomasz Jagłowski, Zastępca
Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Olecku – Apelujemy do
mieszkańców o niebagatelizowanie zagrożenia związanego z śmiertelnym działaniem
tlenku węgla i dostosowanie się do poniższych zaleceń.
W celu uniknięcia zaczadzenia należy:
• przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów
kominowych i ich systematyczne czyszczenie, sprawdzanie występowania
dostatecznego ciągu powietrza;
• użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania
zgodnie z instrukcją producenta;
• stosować urządzenia posiadające stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia
do obrotu; w sytuacjach wątpliwych należy żądać okazania wystawionej przez
producenta lub importera urządzenia, tzw. deklaracji zgodności, tj. dokumentu
zawierającego informacje o specyfikacji technicznej oraz przeznaczeniu i
zakresie stosowania danego urządzenia;
• nie zaklejać i nie zasłaniać w inny sposób kratek wentylacyjnych;
• w przypadku wymiany okien na nowe sprawdzić poprawność działania wentylacji –
nowe okna są bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i
mogą pogarszać wentylację;
• systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki
papieru do otworu bądź kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji,
kartka powinna przywrzeć do wyżej wspomnianego otworu lub kratki;
• często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie,
łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie,
rozszczelnienie okien;
• nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności,
wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania
– mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy
natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć
porady lekarskiej.
W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy:
• zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza;
• wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, jeśli nie stanowi to
zagrożenia dla zdrowia osoby ratującej; w przypadku istnienia takiego zagrożenia
pozostawić przeprowadzenie akcji służbom ratowniczym;
• wezwać służby ratownicze – pogotowie ratunkowe, straż pożarną;
• jak najszybciej podać tlen;
• jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy
natychmiast zastosować sztuczne oddychanie, np. metodą usta – usta oraz masaż
serca;
• nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami
zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu; należy jak najszybciej
przystąpić do udzielania pierwszej pomocy.
Tlenek węgla powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w
tym paliw, które występuje przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze.
Niebezpieczeństwo zaczadzenia wynika z faktu, że tlenek węgla:
• jest gazem niewyczuwalnym zmysłami człowieka – bezwonny, bezbarwny i
pozbawiony smaku,
• blokuje dostęp tlenu do organizmu poprzez zajmowanie jego miejsca w czerwonych
ciałkach krwi, powodując przy długotrwałym narażeniu (w większych dawkach)
śmierć przez uduszenie.
Informację sporządzono na podstawie danych zamieszczonych na www.msw.gov.pl i materiałów Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Olsztynie Biura Rozpoznawania Zagrożeń Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej – 2008 r., opracowanych przez Komendę Powiatową PSP w Olecku.
Anna Turowska
www.powiat.olecko.pl